آیا عکاسی و فیلمبرداری بدون نورپردازی حرفه ای ممکن است؟ آیا از نور ها و پروژکتور های حرفه ای استفاده می کنید اما در نهایت تصاویر یا ویدیو های شما جذابیت کافی را ندارند؟
مهم ترین نکته برای یک عکس یا ویدیوی جذاب نور حرفه ای است و لازمه ی یک نور حرفه ای، استفاده از سافت باکس می باشد.
سافت باکس چیست؟
سافت باکس یکی از تجهیزات مهم نورپردازی است که برای نرم کردن نور استفاده می‌شود. از مستطیل گرفته تا هشت ضلعی و مربع و حتی یک نوار باریک نور همگی انواع مختلفی از سافت باکس ها هستند.
سافت باکس چگونه ساخته می شود و چگونه کار می کند؟
داخل سافت باکس ها یک فویل آلومینیومی بازتابنده قرار دارد که نور را با قدرت بیشتری پخش می کند و از هدر رفتن نور جلوگیری می کند.
در مرحله بعد دیفیوزر ها قرار دارند که به شکل یک پارچه سفید رنگ می باشند. دیفیوزر به معنای “پخش کننده” و کاربرد آن هم پخش کردن و نرم کردن نور است. در واقع دیفیوزر ها مهم ترین بخش یک سافت باکس هستند.
سافت باکس ها دارای دو دیفیوزر داخلی (inner diffuser) و جلویی (front diffuser) هستند. دیفیوزر داخلی در قسمت میانی سافت باکس قرار دارد و دیفیوزر جلویی در جلوی آن قرار می گیرد. نور از این دو پارچه عبور کرده و به صورت یکنواخت و نرم به سمت سوژه می تابد.
شما می توانید یک بخش دیگر هم به نام گرید یا زنبوری به سافت باکس خود اضافه کنید که در ادامه به توضیح آن می پردازیم.
گرید یا زنبوری چیست و چه کاربردی دارد؟
گرید یا زنبوری پارچه ای هست که ظاهری شبیه به کندوی عسل یا شبکه دارد. کاربرد آن متمرکز کردن نور و محدود کردن پرتوهای نور می باشد.
در واقع با استفاده از گرید شما می توانید نور را بر روی سوژه خود متمرکز کنید و از پخش شدن نور به اطراف جلوگیری کنید.
مزیت بعدی استفاده از زنبوری، کاهش نور پس زمینه است. همانطور که در تصویر زیر می بینید، نور بر روی سوژه متمرکز شده و در پس زمینه با کاهش همراه بوده و جلوه ی زیباتری را به تصویر ما داده است. با توجه به این مزیت می توانیم نورپردازی متفاوتی برای پس زمینه خود در نظر بگیریم.
کاربرد سافت باکس ها چیست و چرا باید از آن ها استفاده کرد؟
سافت باکس ها برای ایجاد نوری که شبیه به نور طبیعی است مورد استفاده قرار می‌گیرند. نور سافت باکس‌ها باعث می‌شود که سایه‌ها کمتر و نرم تر شوند. سافت باکس ها برای عکاسی یا فیلمبرداری از اشخاص، حیوانات، محصولات و هر چیزی که نیاز به نوری زیبا و حرفه ای دارد مناسب هستند. برای متوجه شدن بهتر این موضوع به بررسی تفاوت نور سخت و نرم می پردازیم.
تفاوت نور سخت و نور نرم، کدام بهتر است؟
هر کدام از نور ها کاربرد خاص خود را دارند و می توانند احساسات متفاوتی به مخاطب القاء کنند.
نور سخت چیست؟
نور سخت باعث ایجاد سایه های تیز و خشن می شود و کنتراست (تفاوت تاریکی و روشنایی) زیادی را بر روی سوژه و همچنین در پس زمینه ایجاد می کند. این نور ها معمولا در زمانی استفاده می شوند که عکاس یا فیلمساز می خواهد جلوه ای خشن و دیوانه وار به سوژه بدهد. نور سخت به دلیل ماهیت خود جزئیات بیشتری از پوست و بافت سوژه به نمایش می گذارد و باعث انعکاس بیشتری نسبت به نور نرم می شود. بنابراین برای سوژه های انسانی و در زمانی که می خواهیم سوژه را زیبا و جذاب و دوستانه نمایش بدهیم، استفاده از این نوع نور پیشنهاد نمی شود.
نور نرم چیست؟
نور نرم می تواند سایه ها را کاهش دهد و تصویر طبیعی تر و جذاب تری از سوژه ایجاد کند. عکاس یا فیلمساز زمانی از این نور استفاده می کنند که می خواهند سوژه خود را در چشم مخاطب به بهترین شکل نمایش بدهند، مشکلات سوژه را از چشم مخاطب پنهان کنند و یک جلوه ی دوستانه تری به مخاطب منتقل کنند.
انواع سافت باکس ها
سافت باکس ها بر اساس شکل، اندازه و نوع می‌توانند به چند دسته تقسیم شوند. در ادامه به معرفی پنج نوع رایج از سافت باکس ها می پردازیم:
سافت باکس مربعی و مستطیلی (Square and Rectangular Softbox)
سافت باکس مربعی و مستطیلی برای ایجاد نوری استاندارد و کاربردی استفاده می شوند. نور این نوع سافت باکس ها باعث می شود که سوژه به صورت کامل و یکنواخت روشن شود. سافت باکس های مربعی و مستطیلی معمولا در سایز های بسیار بزرگ نیز موجود هستند و امکان استفاده برای نوردهی چند سوژه و یا فضاهای بزرگ را دارا می باشند.
سافت باکس هشت ضلعی یا اکتاباکس (Octabox)
اکتاباکس، یک سافت باکس با شکل هشت ضلعی است. اکتاباکس نوری را ایجاد می‌کند که شبیه به نور خورشید در روزهای ابری است. نور اکتاباکس باعث انعکاسی زیبا و زنده در چشم سوژه می شود، همچنین سایه های طبیعی تری نیز ایجاد می کند.
سافت باکس سهمی وار یا پارابولیک (Parabolic)
پارابولیک یک سافت باکس با شکل نیم کروی است که برای ایجاد نوری قوی و متمرکز استفاده می‌شود. پارابولیک نوری را ایجاد می‌کند که شبیه به نور خورشید در روزهای نیمه آفتابی است. نور پارابولیک باعث می‌شود که سوژه از پس‌زمینه جدا شود و تفاوت بین روشنایی و تاریکی بیشتر شود. پارابولیک ها معمولا برای نوردهی به قسمت‌های خاص سوژه استفاده می شوند.
سافت باکس فانوسی (Lantern Softbox)
سافت باکس فانوسی یک نوع سافت باکس می باشد، که شبیه به فانوس‌های گرد چینی است. سافت باکس های فانوسی نور را در تمام جهات پخش می کنند، به همین دلیل از این نوع سافت باکس ها بیشتر برای روشن کردن محیط فیلم برداری، عکاسی و یا روشن کردن سوژه به علاوه ی محیط استفاده می شود.
سافت باکس باریک (Stripbox)
استریپ باکس یا سافت باکس باریک، یک سافت باکس با شکل مستطیلی باریک و بلند است که برای ایجاد نور خطی و کشیده استفاده می‌شود. استریپ باکس‌ها معمولا برای نوردهی به لبه های سوژه و یا محصولات استفاده می شوند. همچنین برای عکاسی یا فیلمبرداری تمام قد نیز مناسب هستند.
چگونه از سافت باکس استفاده کنیم؟
برای استفاده از سافت باکس ها باید به دو نکته بسیار مهم دقت کرد:
فاصله سافت باکس از سوژه
هر چه فاصله سافت باکس از سوژه کمتر باشد، نور نرم تر و یکنواخت تر، همچنین نور پس زمینه کمتر و سوژه بیشتر می شود. هر چه فاصله سافت باکس از سوژه بیشتر باشد، نور سخت‌تر و ناهموارتر، و تفاوت بین نور پس زمینه و سوژه کمتر می شود.
اندازه و سایز سافت باکس
آیا سایز اهمیت دارد؟ در جواب باید بگوییم که سایز همیشه اهمیت دارد. 😆
هر چه اندازه سافت باکس بزرگ تر باشد، نور نرم تر و یکنواخت تر می شود. البته باعث پخش نور به اطراف و پس زمینه نیز می شود. هر چه اندازه سافت باکس کوچک تر باشد، نور سخت تر و ناهموارتر می‌شود. همچنین متمرکز تر بر روی سوژه خواهد شد.
بنابراین، برای ایجاد نوری نرم و طبیعی، بهتر است از سافت باکس‌های بزرگ و نزدیک به سوژه استفاده کنید و برای ایجاد نوری سخت تر، بهتر است از سافت باکس‌های کوچک و دور از سوژه استفاده کنید.
جایگزین سافت باکس
به دلایل مختلف نمی خواهیم از سافت باکس استفاده کنیم و شاید هم بودجه ما محدود است. بنابراین می توانیم از جایگزین هایی به جای آن استفاده کنیم.
استفاده از سقف یا دیوار
ارزان ترین روش تاباندن نور بر روی دیوار، سقف و یا یک سطح سفید مات است. این روش تقریبا می تواند کار یک سافت باکس را برای ما انجام دهد، با این تفاوت که نور در تمامی جهات پخش خواهد شد و غیر از سوژه، محیط و پس زمینه را نیز روشن خواهد کرد.
استفاده از چتر
چتر ها بر خلاف سافت باکس ها که نوری کنترل شده ارائه می دهند، نور را در تمام جهات پخش می کنند و به غیر از سوژه، محیط و پس زمینه را نیز روشن می کنند. چتر ها انواع مختلفی دارند اما به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند.
چتر های مستقیم یا دیفیوزر
در این نوع، یک لایه دیفیوزر که هر دو طرف آن سفید است وجود دارد که نور را نرم و پخش می کند و از خود عبور می دهد و قسمتی از آن را بازتاب می دهد.
چتر های بازتابی
در این چتر لایه بیرونی سیاه است و از انتقال نور جلوگیری می کند و لایه داخلی طلایی ، سفید یا نقره ای است که نور را بازتاب می دهد.
استفاده از بیوتی دیش
بیوتی دیش ها نور متمرکز تری نسبت به سافت باکس ها دارند. نمی توان آن ها را به صورت کامل جایگزینی برای سافت باکس ها اعلام کرد، زیرا برعکس سافت باکس ها که نوری نرم و یکسان روی تمام سوژه ایجاد می کنند، نور متمرکز تری بر روی قسمتی از سوژه ایجاد می کنند.
نتیجه گیری
عکاسی و فیلمبرداری بدون نورپردازی حرفه‌ای ممکن است مانع از ایجاد تصاویر جذاب و حرفه‌ای شود. با این حال، از طریق استفاده هوشمندانه از ابزارهای نورپردازی مانند سافت باکس، می توان به تصاویری با جلوه زیبا و جذابیت بالا دست یافت. سافت باکس، با قابلیت ایجاد نور نرم و یکنواخت، نقش بسیار مهمی در ایجاد احساسات در تصاویر ایفا می کند. از سایز و شکل‌های مختلف سافت باکس، هرکدام با قابلیت‌های خاص خود، می توانند تجربه ی نورپردازی را به یک سطح جدید برسانند. بنابراین، برای دستیابی به عکس ها و ویدیوهایی با جذابیت بیشتر، استفاده هوشمندانه از سافت باکس امری حیاتی و ضروری می باشد. امیدورام که از خواندن این مقاله لذت برده باشید. اگر علاقه مند به مبحث نورپردازی هستید، به شما پیشنهاد می کنم که مقاله نورپرداری سه نقطه ای را نیز مطالعه کنید.
