تصور کنید که در یک روز آفتابی، با دوربین خود به گردش می‌روید. شما می‌خواهید از هر چیزی که به نظرتان زیبا و جالب می‌آید، عکس یا فیلم بگیرید. شاید یک گل رنگین، یک پروانه‌ی شاد، یک کودک خندان، یک منظره‌ی دلنشین، یک ساختمان تاریخی، یا هر چیز دیگری. شما می‌خواهید که تصاویرتان نشان‌دهنده‌ی احساسات، زیبایی و جذابیت سوژه هایتان باشند. شما می‌خواهید که تصاویر شما دارای حالت و سبک خاص خودتان باشند. اما چگونه می‌توانید این کار را انجام دهید؟
یکی از عوامل مهم و تاثیر گذار بر تصاویر شما، دیافراگم (Apreture) می باشد. در این مقاله قصد داریم که با مفهوم و کاربرد دیافراگم در دوربین آشنا شویم. دیافراگم را می‌توان با استفاده از تنظیمات دوربین یا لنز تغییر داد و با توجه به هدف و نیاز عکاسی یا فیلمبرداری، اندازه دیافراگم را انتخاب کرد. در ادامه به توضیح دیافراگم و عوامل مرتبط با آن می‌پردازیم.
دیافراگم (Apreture) چیست؟
دیافراگم (Apreture) یک حلقه‌ی متحرک است که در لنز دوربین قرار دارد و باز و بسته شدن آن میزان نوری که به سنسور دوربین می‌رسد را تعیین می‌کند. دیافراگم با f-stop نشان داده می‌شود. هر چه عدد f-stop کوچک‌تر باشد، دیافراگم بازتر است و بالعکس هر چه عدد f-stop بزرگ تر باشد، دیافراگم بسته تر است.
دیافراگم بازتر نور بیشتری را به داخل دوربین می رساند و دیافراگم بسته‌تر نور کمتری را وارد می‌کند.
دیافراگم بر روی چه عواملی تأثیر دارد؟
دیافراگم نه تنها بر روی میزان روشنایی تصویر تأثیر دارد، بلکه بر روی عمق میدان (Depth of Field) نیز اثرگذار است. عمق میدان میزان تمرکز و وضوح تصویر را در فاصله‌های مختلف از دوربین نشان می‌دهد. هر چه دیافراگم بازتر باشد، عمق میدان کمتر است و بالعکس هر چه دیافراگم بسته تر باشد عمق میدان بیشتر است.
عمق میدان کم باعث می‌شود که پس زمینه ی تصویر کمتر دیده شود و فقط سوژه واضح باشد. عمق میدان زیاد باعث می‌شود که همه‌ی جزئیات تصویر دیده شوند و تفاوت بین سوژه و پس زمینه کمتر باشد.
چگونه دیافراگم را تنظیم کنیم؟
دیافراگم را می‌توان با استفاده از تنظیمات دوربین یا لنز تغییر داد. تمامی دوربین‌ها و لنزها دارای حالت اتوماتیک هستند که دیافراگم را بر اساس شرایط نوری محیط تنظیم می‌کنند. همچنین دارای حالت دستی هستند که کاربر می‌تواند دیافراگم را به دلخواه خود تنظیم کند.
برای انتخاب دیافراگم مناسب باید هدف و سبک عکاسی یا فیلمبرداری را در نظر گرفت. برای مثال، برای عکاسی پرتره معمولاً دیافراگم بازتر (f-stop کوچک‌تر) استفاده می‌شود تا سوژه از پس زمینه جدا شود و توجه را به خود جلب کند. برای عکاسی منظره معمولاً دیافراگم بسته‌تر (f-stop بزرگ‌تر) استفاده می‌شود تا همه‌ی جزئیات منظره دیده شوند و تصویر با وضوح بالا باشد.
همچنین برای فیلمبرداری نیز، در صحنه هایی که نیاز به جلب توجه مخاطب به سوژه خود داریم، از دیافراگم بازتر (f-stop کوچک‌تر) و در صحنه هایی که چند سوژه در تصویر داریم یا می خواهیم محیط پس زمینه را نیز برای مخاطب، مهم جلوه بدیم از دیافراگم بسته‌تر (f-stop بزرگ‌تر) استفاده می کنیم.
مثال تنظیم دیافراگم در سینما
در فیلم Cruella (که دیدن آن به شما پیشنهاد میشه)، در تصویر اول کارگردان نیاز داشته که، فوکوس و دقت بر روی سوژه باشد، اما پس زمینه ی قصر نیز تا حدی در فوکوس باشد و برای مخاطب جلب توجه کند، برای همین از دیافراگم بسته‌تر استفاده کرده است. اما در تصویر دوم کارگردان نیاز داشته که، فقط دقت و فوکوس بر روی سوژه باشد، بنابراین از دیافراگم بازتر استفاده کرده است.
تصویر اول:
تصویر دوم:
